Zespół pasm owodniowych - co to jest? Jakie jest zagrożenie dla płodu?

Zespół pasm owodniowych to wada wrodzona, która powstaje we wczesnym okresie prenatalnym, między 28. dniem a 18. tygodniem ciąży. Przyczyną wady jest pęknięcie worka owodniowego, co skutkuje powstaniem tzw. pasm i włókien pękniętej owodni. Te pasma tkanki łącznej przyklejają się do powierzchni ciała płodu i zaciskają się na nim. Tworzą swego rodzaju pułapkę np. dla dłoni czy nóg. Dziecko rośnie, a wraz z tym powstaje obrzęk i coraz większe niedokrwienie, co często kończy się ucięciem kończyny lub jej części. Niekiedy amputacji ulega ściana klatki piersiowej, a nawet głowa. Mniej drastyczne skutki zespołu pasm owodniowych to: skrzywienie kręgosłupa, przepuklina mózgowa lub oponowo-rdzeniowa, rozszczep wargi czy podniebienia, nietypowy rozszczep twarzy. Jest to więc uszkodzenie mechaniczne, którego lokalizację trudno przewidzieć, bo nie działa tu żadna reguła.

Zespół pasm owodniowych może prowadzić do śmierci płodu, zwłaszcza gdy pasma „złapią w pułapkę” głowę płodu lub pępowinę.
Przyczyna wady nie jest znana. Wyklucza się podłoże genetyczne. Niektórzy eksperci podejrzewają, że wada pojawia się spontanicznie lub jest wywołana silnym traumatycznym przeżyciem matki.

Zespół pasm owodniowych: jak wykryć wadę

Zespół pasm owodniowych można zaobserwować podczas rutynowego USG ciążowego, które wykonuje się w drugim trymestrze (ok. 18.-20. tygodnia ciąży). Jednak nie jest to łatwe. Pasma tkanki łącznej są małe i słabo widoczne. Aby je wykryć, potrzebny jest dobry ultrasonolog oraz bardzo dobry, nowoczesny sprzęt do USG 3D. Także badanie rezonansem magnetycznym pozwala na wykrycie wady.

Zwykle w USG obserwuje się już skutek działania pasm: ciało płodu jest uszkodzone. Wtedy należy monitorować stan dziecka do końca ciąży. Niekiedy wykonywane są operacje wewnątrzmaciczne, by zapobiec np. amputacji kończyny. Można również przeprowadzić operację plastyczną od razu po narodzinach dziecka. Każdy przypadek zespołu pasm owodniowych jest rozpatrywany indywidualnie, bo wszystko zależy od stopnia deformacji.